Ny IA-avtale skal kutte sjukefråværet med 10 prosent

- Måla er ambisiøse, fastslo arbeids- og sosialminister Anniken Hauglie (H), då ho saman med partane i arbeidslivet signerte ein ny avtale om inkluderande arbeidsliv tysdag.

Avtalen har som hovudmål å få ned sjukefråværet med 10 prosent frå årsgjennomsnittet for 2018, og dessutan redusere fråfall frå arbeidslivet.

Totalt har IA-avtalen klart å redusere sjukefråværet med 12,9 prosent sidan oppstarten i 2001, men den har ikkje nådd målet om å redusere sjukefråværet med 20 prosent.

Sjukelønna blir også freda i fire nye år, slik arbeidstakarorganisasjonane kravde.

Blir opna for alle

Den største endringa er at avtalen ikkje lenger vil ha såkalla IA-bedrifter - bedrifter som har signert avtalar som forpliktar dei å følgje opp sjukefråvær på ei rekke måtar. I staden blir gulrøtene i avtalen opna - ulike støtteordningar og verktøy - for alle bedriftene i landet.

- I dag er det berre 30 prosent av bedriftene i privat sektor som har underskrive avtalen, og det har vore eit viktig mål for regjeringa å få inkludert heile arbeidslivet, uttalte Hauglie.

Tiltaka er no fleire og betre, noko som gjer det attraktivt for bedriftene jobbe med å få ned fråvær og fråfall. For å få tilgang til midlane, må bedriftene òg forplikte seg på ulike måtar.

- Meir rettferdig

I den nye avtalen blir tiltaka gjort meir bransjespesifikke for betre å fange opp skilnadene mellom ulike sektorar og yrke. Fram til i dag har privat sektor hatt ein mykje større nedgang i sjukefråværet enn i offentleg sektor.

Arbeidslivsdirektør i KS, Tor Arne Gangsø, seier det har vore viktig for kommunesektoren at ein ny avtale i større grad anerkjenner forskjellane i arbeidslivet.

- For KS har det vore viktig å få dette perspektivet på plass. Særleg når kvinnedominerte yrke med mykje deltid skal samanliknast med mannsdominerte bransjar. Det gjer at vi føler vi at vi kan samanliknast på ein meir rettferdig måte sett opp mot andre bransjar, seier Gangsø.

Meir førebygging

I den nye avtalen er det òg ei langt større satsing på førebygging. Mellom anna blir det sett av 70 millionar kroner i 2019 og deretter 50 millionar kroner årleg til ei ny arbeidsmiljøsatsing.

- Forsking har vist at det er mykje av det bedriftene har gjort, som til dømes gratis fruktkorg på jobb, trening i arbeidstida og liknande, har hatt lite å seie for å redusere fråværet. Det betyr ikkje at dei skal slutte med fruktkorg, men det må andre tiltak til, utdjupar Hauglie overfor NTB.

LO-leiar Hans Christian Gabrielsen framhevar fredinga av sjukelønna i fire nye år som eitt av dei viktigaste punkta for LO. Arbeidsgivarorganisasjonen Virke er kritisk til freding, men er nøgt med at problemstillinga er open for debatt framover.

Fakta om ny IA-avtale

• Avtalen om eit inkluderande arbeidsliv (IA-avtalen) har som mål å få ned sjukefråværet og redusere fråfall frå arbeidslivet.
• Gjeld mellom staten og partane i arbeidslivet.
• Avtalen vart første gong inngått i 2001 og har vorte fornya fire gonger. Ny avtale som gjeld frå 2019 til 2020, vart signert tysdag.
• Den nye avtalen har som mål å få ned sjukefråværet med 10 prosent samanlikna med årsgjennomsnittet for 2018, og dessutan at fråfallet frå arbeidslivet skal reduserast.
• Mens bedriftene tidlegare måtte signere ein avtale om å bli IA-bedrift for å få tak i midlar og ulike tiltak, blir avtalen no opna for alle bedriftene i landet med visse vilkår.
• Den nye IA-avtalen legg større vekt på førebygging og arbeidsmiljø. 70 millionar kroner i 2019 og 50 millionar kroner årleg blir sett av til arbeidsmiljøtiltak.
• Det blir sett av 70 millionar kroner årleg til nye kompetansetiltak, mellom anna for tilsette som må omskulere for å kunne halde fram i jobb.

(©NPK)

Arbeids- og sosialminister Anniken Hauglie (H) presenterte den nye IA-avtalen saman med partane i arbeidslivet på ein pressekonferanse tysdag. Foto: Ole Berg-Rusten / NTB scanpix

Arbeidsminister Anniken Hauglie (H) presenterte den nye IA-avtalen på ein pressekonferanse tysdag. Foto: Ole Berg-Rusten / NTB scanpix

LO-leiar Hans-Christian Gabrielsen og Unio-leiar Ragnhild Lied vann fram med krava om at sjukelønna ikkje skal rørast også neste IA-periode. Her under framlegginga av den nye avtalen tysdag. Foto: Ole Berg-Rusten / NTB scanpix