Stoltenberg: Beste sjanse for fred i Afghanistan på ein generasjon

Operasjonen til alliansen i Afghanistan var tema på den andre og siste dagen av Natos forsvarsministermøte. Stoltenberg seier Nato stiller seg bak fredsprosessen og har justert nærværet sitt tilsvarande.

– For berre nokre år sidan hadde vi kampstyrkar med over 100.000 personar. No er vi nede i ein styrke på snautt 12.000, sa Stoltenberg då møtet var over fredag.

– Dei kommande månadene blir avgjerande. Dette er den beste sjansen til fred på ein generasjon, og alle afghanarar bør gripe denne historiske moglegheita, meiner Nato-sjefen.

Felles avgjerd

Stoltenberg gjentok at Taliban må redusere valden i landet og bryte alle band til al-Qaida og andre terrorgrupper.

– Afghanistan må aldri meir kunne bli ei plattform for angrep på landa våre. Det er òg viktig å ta vare på dei framstega som er gjort gjennom fleire år, ikkje minst for kvinner og jenter, understreka han.

Det blei på nytt mint om at Nato gjekk inn i Afghanistan saman, og at ei avgjerd om å trekke seg ut òg skal fattast i fellesskap, når tida er inne for det. Det står i kontrast til det USAs president Donald Trump sa nyleg. I september sa han at alle amerikanske styrkar skal heim før jul.

Også Natos oppdrag i Irak vart teke opp, og der vil alliansen auke nærværet sitt for å byggje opp styrkane i landet. Stoltenberg sa det var for tidleg å komme med nokre tal og understreka at opptrappinga skal skje i samråd med styresmaktene i landet.

Kjønnsaspekt

Ministrane markerte òg at det er 20 år sidan FNs resolusjonen til tryggingsråd om kvinner, fred og tryggleik.

– Den er ei erkjenning av at kvinner og jenter blir ramma uforholdsmessig hardt i konfliktar og at dei speler ei avgjerande rolle for fred og tryggleik, sa Nato-sjefen. Han sa det er viktig å ha eit kjønnsaspekt i alt Nato gjer seg.

– Ingen av oss kan lykkast dersom vi ikkje utnyttar potensialet som ligg hos alle – menn og kvinner.

Romsenter

Torsdag var ministrane samde om at Nato må liggje i front i alle dei operative domena sine: land, sjø, luft, cyberrommet og verdsrommet. Sistnemnde fekk ein framståande plass då det vart formelt vedtekne å opprette eit romsenter ved flybasen Ramstein i Tyskland. Senteret skal koordinere all Nato-aktivitet knytt til rommet.

Natos forsvars- og avskrekkingsevne var òg tema på den første møtedagen. Dette vart knytt til motstandsdugleiken i sivilsamfunnet, mellom anna når det gjeld infrastruktur som også forsvaret er avhengig av.

– Du kan ikkje ha sterke armear utan sterke samfunn, påpeika Stoltenberg.

Budsjett og BNP

Forsvarsbudsjett og ei meir rettferdig fordeling av byrdene har vorte ein gjengangar i Nato og vart òg teke opp denne gongen. Ein ny rapport viser at Canada og dei europeiske medlemslanda held fram med å auke forsvarsbudsjetta sine for sjette året på rad. Det siste året har det vore ein realvekst på 4,3 prosent.

Noreg er no blant dei ti landa som oppfyller målet om å bruke minst 2 prosent av bruttonasjonalproduktet (BNP) på forsvar. Det kjem rett nok ikkje berre av at forsvarsbudsjettet har vorte større. Vi får litt draghjelp i reknestykket av at BNP ligg an til å bli mindre som følgje av koronapandemien.

(©NPK)

Nesten eitt år etter at leiarane i Nato-landa var samla i London, gjer pandemien at møta til alliansen no blir haldne som videokonferansar. Arkivfoto: Heiko Junge / NTB