Boris Johnson på veg til London

– Det er ingen tvil om at Storbritannias omdømme i verda har vorte fillerista av Truss' avgang og statsministersvingdøra, seier Bronwen Maddox, som er leiar for internasjonal politikk i tankesmia Chatham House.

– For at Storbritannia skal kunne byggje opp igjen respekten i landet, og verke påliteleg, må landet få på plass ein ny statsminister raskt, ein som har evne til å gjennomføre politikk, legg Maddox til.

Salathovud varte lenger

Den avgåtte statsministeren Liz Truss kunne torsdag sjå karrieren sin visne raskare enn salathovudet som tabloidavisa Daily Star har direktestrøymt på nettet sidan fredag førre veke. Salathovudet, med parykk og påklistra auge, vart populært på nettet og fekk brei omtale i sosiale medium.

Formålet med stuntet var å sjå om Truss ville trekkje seg eller bli avsett innan ti dagar, som er normal haldbarheit for eit salathovud. Truss trekte seg etter sju dagar.

Tidlegare på dagen sa ein parlamentsmedlem frå opposisjonspartiet Labour ifølgje nyheitsbyrået AFP til britiske Sky News at «salathovudet kunne like gjerne ha styrt landet».

Johnson-comeback?

Boris Johnson, som var statsminister førre månad, er blant fleire namn som blir nemnde som moglege arvtakarar etter Truss. Daily Telegraph skriv at Johnson er på ferie i Karibia, men at han flyg heim til Storbritannia no i helga, melder Reuters.

Avisa skriv at det då er venta at han kan kaste seg inn i kampen om å overta etter Truss.

Ingen av parlamentsmedlemmene til toryane har enno stått fram offentleg og stadfesta at dei vil vere med i kampen om å bli partileiar og statsminister.

Framsidene av fredagsavisene i Storbritannia er prega av leiarkampen.

Forutan Johnson er det særleg tidlegare finansminister Rishi Sunak, og den parlamentariske leiaren i toryane i Underhuset, Penny Mordaunt, som går igjen som aktuelle namn, melder BBC.

Sunak og Mordaunt

Johnson og Sunak er begge leiande kandidatar, meiner Daily Mail, medan Daily Telegraph skriv at Johnson skal ha oppmoda partifellar til å gi han si støtte.

Samtidig skriv amerikanske Washington Post i ein leiarartikkel at Storbritannia må leggje ein ny strategi. Landet ser i aukande grad ut som ein isolert øystat i Atlanterhavet i staden for å vere ein internasjonal spelar, skriv avisa, som meiner toryane bør satse på ein figur som Rishi Sunak som ny leiar.

Sunak vil truleg bli ein stødigare leiar enn Truss eller Johnson var, argumenterer storavisa.

42 år gamle Sunak hadde mest støtte blant toryane før dei vedtok å gå inn for Truss som partileiar for seks veker sidan. Britiske bookmakerar påpeikar den tidlegare finansministeren som ein tidleg favoritt etter Truss' avgang.

Men han blir også sett på som ein splittande figur. Mange partifellar vil ikkje tilgi han for rolla han spelte ved å få Johnson til å gå av.

49 år gamle Mordaunt var ein tidleg grasrotfavoritt til å etterfølgje Johnson, men nådde ikkje opp til Truss og Sunak då førre leiarval vart halde. Mordaunt har bakgrunn som forsvarsminister og handelsminister og har vorte kritisert for å vere ineffektiv i desse tidlegare verva.

Ho fekk likevel ei stigande stjerne denne veka då ho vart sendt inn i Underhuset i staden for Truss for å svare på spørsmål frå opposisjonen om det økonomiske kaoset i landet.

Fleire namn

Det blir også spekulert på om Suella Braverman stiller. Ho gjekk av som innanriksminister onsdag. Andre moglege kandidatar er den erfarne tory-politikaren Jeremy Hunt og tidlegare forsvarsminister Ben Wallace.

Både Hunt og Braverman stilte som kandidatar i førre leiarval, som Truss til slutt vann. Men begge rauk ut tidleg i prosessen. Tungvektaren Michael Gove er også trekt fram som eit mogleg namn, men både Gove og Hunt har sjølv avvist seg sjølv som aktuelle.

Ben Wallace imponerte mange då han var forsvarsminister medan Storbritannia spelte ei viktig rolle i svaret frå verdssamfunnet på Russlands invasjon av Ukraina.

Han er populær blant partifellar, men overraska mange då han i sommar valde å ikkje kaste seg inn i kampen om å overta etter Johnson.

– Eg hadde ikkje eit sterkt nok ønske til det, sa Wallace på den tida.

Men då 52-åringen på ein nyleg partikonferanse vart spurd om han vil vurdere å stille som leiarkandidat, svarte han:

– Eg ser ikkje bort frå det.

Wallace har bakgrunn frå hæren. Då han var soldat, leidde han ein patrulje som tok kontroll over ei IRA-eining idet ho prøvde å gjennomføre eit bombeangrep. Han var også del av teamet som frakta heim prinsesse Dianas lik etter bilkrasjet i Paris.

På ei nyleg undersøking blant toryaktivistar, gjennomført av nettstaden ConservativeHome, får Wallace langt høgare støtte ein nokon annan potensiell rival, med 85,8 poeng av 100 moglege.

(©NPK)

Boris Johnson var statsminister for seks veker sidan. Fleire britiske medium skriv fredag at han no kan vere aktuell til å overta igjen. Arkivfoto: Kirsty Wigglesworth / AP / NTB

Rishi Sunak er blant fleire aktuelle namn som blir trekt fram for å overta etter Liz Truss. Foto: Scott Garfitt / Invision / AP / NTB

Penny Mordaunt (til høgre) fekk ei stigande stjerne i partiet denne veka da ho møtte opp Liz Truss' fråvær i Parlamentet for å svare på spørsmål frå opposisjonen. Foto: Kin Cheung / AP / NTB