Forsvarsministeren vil skjerpe krav til sal av forsvarsutstyr

– Me skal fortrinnsvis berre selje lisenspliktigmateriell til utlandet til godkjente nasjonars styresmakter og aktørar som er godkjende av styresmaktene i mottakarlandet, sa Eriksen Søreide i Stortinget torsdag.

Alle slike sal til utlandet vil framleis krevje Forsvarsdepartementets godkjenning. Hensikta er å sikre auka kontroll med kven som kjøper utrangert utstyr.

– Det gjev samstundes moglegheit for å avhende materiell til særleg eigna føremål, som til dømes internasjonale hjelpeorganisasjonar, seier Eriksen Søreide.

Ho gjorde greie for dei skjerpa krava då Stortinget behandla saka frå kontroll- og konstitusjonskomiteen om Forsvarets sal av brukt og utrangert militært materiell.

– Dette vil bidra til naudsynt kontroll av bruk og sluttbruk av slikt materiell, seier statsråden.

Samla vil regulering av lisenspliktig materiell til utlandet og stogg i auksjonssal kunne stramme inn moglegheita for sal av utstyr til private aktørar, òg i utlandet, ifølgje forsvarsministeren.

Ho har dessutan avgjort at alt framtidig sal av materiell gjennom meklar skal godkjennast av Forsvarsdepartementet i kvart enkelt tilfelle.

– Eg har òg avgjort at alle sal i Noreg til utanlandske aktørar skal behandlast som sal til utlandet, seier Eriksen Søreide.

Ho tek òg til orde for at informasjon om sal av materiell til private aktørar kan bli offentleggjort.

Det vil igjen kunne føre til at Forsvaret sit att med mindre pengar til si operative verksemd, åtvarar ho.

– Rammene for ei innstramming i sal av materiell vil bli nærmare konkretisert gjennom budsjettprosessen til hausten, seier statsråden.

Dagbladet har avslørt at norsk forsvarsmateriell har hamna hjå paramilitære i Vest-Afrika og i autoritære Eritrea. Dette fekk kontrollkomiteen til å opne sak.

– Det er vanskeleg å finne eit passande ord for den tilliten forsvarssjefen har etter denne saka, sa Venstres Abid Raja.

– Det som verkeleg er alvorleg, er at det synest som om Forsvaret held informasjon ikkje berre unna offentlegheita, men òg unna forsvarsministeren, meinte Aps Gunvor Eldegard.

KrFs Hans Fredrik Grøvan meiner saka avdekkjer grov systemsvikt og ukultur i Forsvaret.

– Forsvarets eigne kontrollrutinar har ikkje fanget opp regelbrota. Saksbehandlinga har vore mangelfull, og Forsvarets handtering har vore kritikkverdig. (©NPK)

• Stortingets kontroll- og konstitusjonskomité har undersøkt saker som rører ved sal av brukt og utrangert forsvarsmateriell.
• Komiteen gjennomførte høyringar i april og november i fjor og gav si innstilling 15. mars i år.
• Fleirtalet kom då med skarp kritikk av forsvarssjef Haakon Bruun-Hanssen. Mangelfull saksbehandling og internkontroll i Forsvaret var kjernepunkt i kritikken.
• Stortinget skulle behandle saka 26. april, men komiteen bad om utsetting. Grunnen var at komiteen meinte han ikkje hadde fått nok tid til å setje seg inn i to rapportar frå Forsvarsdepartementet.
• Forsvarsminister Ine Eriksen Søreide (H) får i tilleggsinnstillinga kritikk frå heile komiteen, med unntak av representantane frå Høgre. Komiteen finn «grunn til å rette kritikk for at dei mottekne rapportane kom komiteen i hende for seint til at komiteen kunne gjere ei forsvarleg behandling av saka i Stortinget».
• I tilleggsinnstillinga får Forsvaret kritikk for mangelfull internkontroll og «store manglar» ved prosessen med å selje to F 5 jagarfly. Stortinget bed Riksrevisjonen gå gjennom heile salsprosessen. (©NPK)